စာရှုသူ စဉ်းစားကြည့်ဖူးပါသလား။ လူတယောက်က ဘာကြောင့် အာဏာကို လိုလိုလားလား ခွဲဝေပေးရတာလဲ။ တချို့က ဘာလို့ အာဏာကို မက်မောလိုလားသလဲ။ နောက်တယောက်ကျတော့ ဘာကြောင့် အာဏာရှင်ဆန်ဆန် ခေါင်းဆောင်တယောက်ကို တိတ်တိတ်လေး မျှော်လင့်နေရတာလဲ။ ကျောင်းမှာ သင်ခဲ့တဲ့ နိုင်ငံရေးသိပ္ပံ သင်ခန်းစာတွေကြောင့်လို့ ထင်ပါသလား။ ဒါမှမဟုတ် သူတို့ ဖတ်ခဲ့တဲ့ စာအုပ်တွေကြောင့်လား။ တကယ်တော့ အဖြေက ဒီထက်ပိုပြီး နက်ရှိုင်းနိုင်ပါတယ်။ စာရေးသူတို့ရဲ့ နိုင်ငံရေးအမြင်တွေဟာ လွှတ်တော်ထဲမှာ မွေးဖွားတာမဟုတ်ဘဲ၊ ထမင်းဝိုင်းထဲမှာ၊ အိပ်ရာဝင်ပုံပြင်တွေထဲမှာ၊ မိဘနဲ့ သားသမီး ဆက်ဆံရေးတွေထဲမှာ သန္ဓေတည်ခဲ့တာ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ မိသားစုဟူသည် ပထမဆုံးသော နိုင်ငံရေးစနစ် ပြင်သစ် မနုဿဗေဒပညာရှင်နှင့် သမိုင်းပညာရှင် Emmanuel Todd က စိတ်ဝင်စားစရာကောင်းတဲ့ သီအိုရီတခုကို တင်ပြခဲ့ပါတယ်။ သူက "ကမ္ဘာ့မြေပုံပေါ်က နိုင်ငံရေးဝါဒတွေ ကွဲပြားနေတာဟာ မတူညီတဲ့ မိသားစုစနစ် (Family Systems) တွေကြောင့် ဖြစ်တယ်" လို့ ဆိုပါတယ်။ Todd ရဲ့ အဆိုအရ ကမ္ဘာပေါ်မှာ အဓိက မိသားစုပုံစံကြီး နှစ်မျိုး ရှိပါတယ်။ ၁။ ဩဇာပဓာနမိသားစု (Authoritarian Family) - ဒီမိသားစုမျိုးမှာ ဖခင်ရဲ့ အာဏ...
ကောင်းကင်ယံက တိမ်တိုက်တွေကို မော့ကြည့်ဖူးပါသလား။ လူနှစ်ယောက် ဘေးချင်းယှဉ်ထိုင်ပြီး တိမ်တိုက်တခုတည်းကို ကြည့်နေတယ် ဆိုပါစို့။ တယောက်က "ဟောဒီမှာ ကြည့်စမ်း၊ ယုန်ကလေးတကောင် ပြေးနေသလိုပဲ" လို့ ပြောလိုက်ပေမဲ့၊ နောက်တယောက်ကတော့ "မဟုတ်ဘူးလေ၊ ဒါက သင်္ဘောတစင်း ရွက်လွှင့်နေတာပဲ" လို့ ပြန်ငြင်းကောင်း ငြင်းပါလိမ့်မယ်။ ဒါဆိုရင် အဲဒီတိမ်တိုက်က တကယ်တမ်း ဘာလဲ။ ယုန်လား၊ သင်္ဘောလား။ ဒါမှမဟုတ် ရေငွေ့တွေ စုဖွဲ့နေတဲ့ အစုအဝေး သက်သက်ပဲလား။ စားပွဲပေါ်က ရေတဝက်ထည့်ထားတဲ့ ခွက်ကို ကြည့်ရင်လည်း တချို့က "ရေတဝက် ပြည့်နေတယ်" လို့ မြင်ပြီး၊ တချို့က "ရေတဝက် လျော့နေတယ်" လို့ ခံစားကြတယ်။ အရာဝတ္ထုက တခုတည်းပါပဲ။ ဒါပေမဲ့ စာရေးသူတို့ မြင်ပုံမြင်နည်းက ဘာကြောင့် ကွဲပြားနေရတာလဲ။ ဒီလိုပဲ ပစ္စည်းအမျိုးမျိုး၊ အကြောင်းအရာအမျိုးမျိုးကို ကြည့်ကြတဲ့အခါ တူညီစွာကြည့်ပေမယ့် ကွဲပြားစွာမြင်ရတာ ဘာလို့လဲ။ ဒီမေးခွန်းက ရိုးရှင်းသလို ထင်ရပေမဲ့၊ ရာစုနှစ်ပေါင်းများစွာ ဒဿနပညာရှင်တွေကို ခေါင်းစားစေခဲ့တဲ့ "အသိပညာ၏ ဒဿန" (Epistemology) ရဲ့ အခြေခံမေးခွန်းကြီး ဖြစ်ပါတယ်။ စာရေးသူတို့ သိထားတဲ့ အမှန်တရားတွေက...